Input voor een HAZOP: Wat komt er allemaal bij kijken?

Wanneer je een HAZOP wil uitvoeren voor een cruciaal deel van je processysteem, kan je opzien tegen uitzoeken van alle informatie die je hiervoor nodig hebt. In deze blog vertellen we wat erbij komt kijken om een HAZOP goed te kunnen uitvoeren. Hierbij hebben we het niet alleen over de informatie vastgelegd in documenten, maar ook de benodigde kennis en ervaring van het HAZOP-team komt aan bod.

De recent door ons ontwikkelde HAZOP-tool is perfect in te zetten tijdens HAZOP-studies. Download de gratis HAZOP-tool daarom hier rechts!

HAZOP, wat is dat ook al weer?

HAZOP (HAZard and OPerability) is een methodiek die veelvuldig wordt toegepast om gevaren en ongewenste gebeurtenissen van processystemen in kaart te brengen. Kenmerkend voor een HAZOP is dat de studie zich richt op afwijkende procesomstandigheden. Daarbij worden gidswoorden en parameters toegepast. Denk hierbij aan termen als “Geen Druk”, “Lage Temperatuur” of “Hoge Trilling”. Afhankelijk van de procesomstandigheden worden er verschillende gidswoorden en parameters geformuleerd. Deze zijn altijd afgestemd op jouw specifieke situatie.

Om de studie grondig uit te voeren wordt het systeem in logische procesblokken opgedeeld. Deze blokken worden ook wel nodes genoemd. Per node worden de gidswoorden en parameters, die van toepassing zijn, onderzocht. Hierbij wordt niet alleen gekeken hoe bepaalde situaties kunnen optreden en wat de mogelijke oorzaken hiervan zijn, maar ook de gevolgen en de te nemen maatregelen staan centraal.

HAZOP-data

Voor het goed en onderbouwd kunnen uitvoeren van een HAZOP zijn veel data nodig. Het belangrijkste hierbij is dat deze data zo accuraat mogelijk zijn. Onder HAZOP-data verstaan wij alle van belang zijnde informatie die “iets vertelt” over het proces en de daarbij van toepassing zijnde installaties, op basis waarvan een risicoanalyse uitgevoerd kan worden. Waar moet je dan aan denken?

• MSDS-bladen van alle media vallend binnen de verschillende HAZOP-nodes. MSDS-bladen (Material Safety Data Sheet) worden ook wel veiligheidsinformatiebladen genoemd. Een veiligheidsinformatieblad is een gestructureerd document met alle informatie over de risico's van een (gevaarlijke) stof of medium en de aanbevelingen voor een veilig gebruik ervan.
• As built P&ID’s. P&ID staat voor Piping & Instrumentation Diagram, al wordt soms ook de omschrijving Process & Instrumentation Diagram gebruikt. Een P&ID geeft schematisch weer wat er binnen het processysteem plaatsvindt en welke installaties en/of assets hiervoor nodig zijn. Het hebben van een as built P&ID is cruciaal voor een HAZOP-studie, aangezien de P&ID gebruikt wordt als leidraad bij het vaststellen van de nodes, de gidswoorden en parameters.
• Risicomatrix. Een HAZOP-studie is eigenlijk niets anders dan een risicoanalyse. Om een risico te kunnen bepalen en het risico zowel kwalitatief als kwantitatief te kunnen uitdrukken, is het hebben van een risicomatrix noodzakelijk. In de risicomatrix worden kansen en effecten tegen elkaar uitgezet en ingedeeld naar diverse classificaties.
• Cause & Effect-diagram Proces Instrumentatie. Een Cause & Effect-diagram van de proces instrumentatie is een overzicht waarin de wijze waarop de verschillende instrumentaties “ingrijpen” op je proces en installaties wordt weergegeven. Bijvoorbeeld als een niveaumeter een hoog niveau meet in een tank wordt de toevoer pomp stil gezet. Deze diagram wordt vaak via een matrix in Excel opgesteld. 

De bovenstaande informatie is vastgelegd in documenten. Naast deze data zijn ook de kennis en ervaring van je medewerkers (ten aanzien van het proces en de installatie) zeer belangrijke input voor een HAZOP-studie. Wij adviseren daarom ook altijd om een multidisciplinair team samen te stellen. Wij raden aan dat dit team bestaat uit ten minste één:

• HS&E-medewerker. Dit om input te leveren op het gebied van Health, Safety & Environment. Vaak is de HS&E medewerker ook nauw betrokken geweest bij het opstellen van de risicomatrix en kan hij/zij hierbij de vertaalslag maken naar de praktijk.
• Procesengineer. Voor procesontwerp en procesuitgangspunten is dit de functionaris met over het algemeen de juiste kennis en ervaring.
• Maintenance & Reliability engineer. Dit om input te geven over onderhoud en faaldata van de verschillende installatiedelen.
• Operator. Voor kennis over de dagelijkse gang van zaken in de procesvoering.  

Rol van Ivy Global

Hoe kan Ivy Global je ondersteunen bij de uitvoering van de HAZOP? Dit is op verschillende manieren mogelijk. Zo zijn wij als bedrijf gespecialiseerd in het verwerken van data, zodat we in het voortraject van een HAZOP belangrijk werk uit handen kunnen nemen. Hierbij kan je denken aan het controleren van de P&ID’s en deze verwerken in AutoCAD naar een as built situatie. Of het opstellen van een risicomatrix, die geschikt is voor het uitvoeren van een HAZOP-studie. Wij maken hierbij gebruik van onze ervaring binnen verschillende taken van industrie waar wij al diverse risicomatrices hebben opgesteld. Hetzelfde geldt voor het opstellen of bijwerken van het Cause & Effect-diagram. Door een brede inzetbaarheid van studenten met een elektrotechnische achtergrond in combinatie met de studie Chemische Technologie, kunnen we dit tegen een aantrekkelijk tarief aanbieden.

Naast het verzamelen en het op orde brengen van data voor de HAZOP, kunnen we ook de studie voor je uitvoeren. De ervaren projectmanagers van Ivy Global vervullen hierbij dan de rol als facilitator. Wij zorgen er dan voor dat de HAZOP-studie in goede banen wordt geleid. Tijdens de HAZOP-studie zorgen we voor dat het multidisciplinaire team actief betrokken blijft bij het proces. Tevens beschikken wij over onze eigen HAZOP-tool die we kosteloos kunnen inzetten voor de vastlegging en borging van de studie. 

Is er interesse en wil je meer informatie hebben over Ivy Global en HAZOP-studies? Neem dan gerust contact met ons op!