In onze vorige blog over het Warenwetbesluit Drukapparatuur (WBDA) bespraken we voor wie deze regelgeving van toepassing is. In deze blog gaan we dieper in op hoe je kan weten of je drukapparatuur onder zorgplicht of keurplicht valt. 

Zorgplicht versus keurplicht

Bij zorgplicht ligt de verantwoordelijkheid voor het waarborgen van de veiligheid en kwaliteit van drukapparatuur bij de eigenaar of gebruiker ervan. Zorgplicht houdt in dat de eigenaar of gebruiker verantwoordelijk is voor het veilig gebruik van de drukapparatuur. Dit betekent dat deze ervoor moet zorgen dat de drukapparatuur periodiek wordt gecontroleerd, onderhouden en gerepareerd wordt volgens (eigen) voorgeschreven procedures en dat er voldoende veiligheidsmaatregelen en instructies zijn voor medewerkers die werken met de drukapparatuur. 

Keurplicht houdt in dat de eigenaar of gebruiker van de drukapparatuur verplicht is om de drukapparatuur periodiek te laten keuren volgens de geldende (wettelijke) keuringsnormen. Dit is vastgelegd in de regelgeving die voortkomt uit de Europese richtlijn PED en geldt voor alle eigenaren en gebruikers van drukapparatuur in Nederland.

Simpel gezegd ben je als beheerder of eigenaar bij zorgplicht 'vrij' om te keuren en onderhouden zoals jij denkt dat goed is. Echter, je moet bij controles wel laten zien dat je hier over hebt nagedacht en dat je je keuzes goed kunt onderbouwen. Bij keurplicht heb je deze vrijheid niet. Dan ben je verplicht om te onderhouden en te inspecteren volgens vastgestelde (wettelijke) normen. 

Bepaling

Om te bepalen of een asset onder zorgplicht ofkeurplicht valt, is het belangrijk om te kijken naar de specifieke eigenschappen van de asset en de toepassing ervan. Zo moet je per asset bepalen of het onder zorgplicht of keurplicht valt. Om die classificatie te moeten uitvoeren heb je verschillende data nodig. Dan kun je denken aan druk, diameter, medium en volume. Ook moet ieder asset een uniek identificatienummer (TAG) hebben. 

Om per asset te bepalen of het onder zorgplicht of keurplicht valt, kun je je verdiepen in de regelgeving en zelf een berekening maken. Gelukkig zijn er online ook diverse tools beschikbaar. Met deze tools vul je de metadata van je asset in en er wordt automatisch berekend of het onder zorgplicht of keurplicht valt. Wil je van grote aantallen assets weten waar het onder valt? Download dan onze WBDA-tool. Daarmee bepaal je automatisch van grote aantallen assets of het onder zorgplicht of keurplicht valt. Dat scheelt een heleboel tijd.

Hoeveel druk

In Nederland valt in veel gevallen een asset onder keurplicht als de overdruk hoger is dan 0,5 bar en/of gebruikt wordt om een medium op te slaan of te transporteren dat onderhevig is aan druk. Hier zitten nog veel haken en ogen aan. Daarom moet je in alle gevallen een uitgebreidere classificatie uitvoeren om het zeker te weten. Dit geldt voor zowel nieuwe als bestaande drukapparatuur en druksystemen.

Het gaat hierbij om de maximale ontwerpdruk (MOP) van de drukapparatuur. Dit is de druk die de drukapparatuur maximaal kan verdragen bij de hoogst mogelijke bedrijfstemperatuur, rekening houdend met de veiligheidsmarges. Voor drukapparatuur met een MOP lager dan 0,5 bar (relatief) geldt geen keurplicht, maar wel een zorgplicht. 

Voorkeur aan zorgplicht?

In het algemeen is het ‘makkelijker' om assets te hebben die onder zorgplicht vallen dan onder keurplicht. Dit heeft voornamelijk te maken met de kosten en tijd die gepaard gaan met keuringen. Soms moet assets zelfs tijdelijk buiten gebruik worden gesteld. Bovendien kunnen keuringsinstanties bij een keuring gebreken aan assets constateren die vervolgens moeten worden gerepareerd, wat ook extra kosten en tijd met zich meebrengt.

Wanneer een asset onder de zorgplicht valt, is de eigenaar of gebruiker van de asset hier zelf verantwoordelijk voor. Dit kan minder kostbaar zijn dan een keuring door een externe instantie en kan in sommige gevallen worden uitgevoerd door interne medewerkers.

Het is belangrijk te benadrukken dat het naleven van de zorgplicht net zo belangrijk is als het naleven van de keurplicht en dat het niet naleven van de zorgplicht even goed kan leiden tot gevaarlijke situaties en risico's. Het is daarom belangrijk om altijd te zorgen voor een adequaat onderhouds- en inspectieprogramma, ongeacht of de asset onder de keurplicht of zorgplicht valt.