High-stakes veiligheid: hoe je voorkomt dat je een ‘zorgbedrijf’ wordt

In de procesindustrie bepaalt veiligheid je license to operate. Voor bedrijven die onder de Seveso richtlijn vallen geldt: Kun je dat niet aantonen, dan dreigt het label ‘zorgbedrijf’; een duidelijk signaal dat je processen niet op orde zijn. 

Precies op dat punt stond een groot industrieel bedrijf. We werden gevraagd om structuur, overzicht en duidelijkheid in het systeem te brengen, iets waar Ivy veel organisaties bij helpt die onder de Seveso-richtlijn vallen.

De oorzaak: Seveso en aantoonbaarheid

Ivy begeleidt vaker bedrijven die onder de Seveso-richtlijn vallen, van chemie tot food en energie. Die ervaring helpt om snel te spotten waar het wringt.

Voor dit traject zette Ivy consultant Edwin in. Hij begon met het analyseren van de acties die het bedrijf al had opgepakt in een eerdere gap-analyse en zag al snel waar de kern van de uitdaging lag. De regels vanuit de Seveso-richtlijn zijn streng. De klant had veel veiligheidszaken in de praktijk goed georganiseerd, maar kon dat niet overal aantonen, en precies daar lag de verbeterslag.

De ongeschreven mantra van elke inspectiedienst: “Als het niet is vastgelegd, bestaat het niet.” Een inspecteur wil zien dat wat er op papier staat, ook daadwerkelijk in de praktijk gebeurt. Ze praten met een monteur, wijzen een component aan en vragen: “Laat maar zien hoe dit in jullie systeem is opgenomen. Welke trainingen heb je gehad?”

Als de data niet klopt of onvindbaar is, bestaat het proces (in de ogen van de inspectie) simpelweg niet.

Wat Ivy deed: focus, structuur en psychologie

Het interne team wist niet waar te beginnen. De kracht van een externe Ivy consultant (Edwin) zat in drie dingen:

1. Focus & structuur

   Een Seveso-traject raakt alles wat met veiligheid te maken heeft. En juist daardoor raken organisaties vaak het overzicht kwijt: de scope is enorm. Bij dit bedrijf lagen er tientallen losse lijsten, systemen en documenten, allemaal met een stukje van het verhaal. Edwin bracht samenhang aan. Hij sloot aan bij de vijf verbeterthema’s die het bedrijf zelf al had opgesteld en gebruikte die als leidraad om prioriteiten te stellen en de voortgang te bewaken. Zo ontstond overzicht en focus, zonder het wiel opnieuw uit te vinden.

2. Aantoonbaarheid

   Veel processen liepen eigenlijk prima, ze stonden alleen nergens zwart op wit. Dat zie je vaker: data en documentatie raken versnipperd over systemen, afdelingen en leveranciers, vooral bij complexe assets. Edwin hielp om dat zichtbaar te maken. Zo werd duidelijk wat al goed ging en waar nog hiaten zaten.

   Dat zorgde voor een belangrijk verschil: van denken dat het goed zit, naar weten dat het goed zit. Door die kennis op te nemen in het onderhoudsbeheersysteem (OBS) blijft dat inzicht behouden, ook op de lange termijn.

3. Mindset-shift

   De grootste verandering zat niet in procedures, maar in houding. Jarenlang was de sfeer: "O jee, de inspectie komt. Duiken." Dat zorgt voor spanning, zeker als elke bevinding kan leiden tot een rapport of maatregel. Maar die reflex werkt verlammend: teams duiken in de verdediging, en juist daardoor blijven structurele verbeteringen liggen.
   
   Edwin benoemde dat openlijk en draaide het perspectief om: een inspectie wil in essentie hetzelfde als jij: een veilige fabriek die goed draait. Door bevindingen te zien als signalen, niet als afrekeningen, ontstond ruimte om samen te leren en verbeteren. Dat maakte het werk niet alleen rustiger, maar ook proactiever en effectiever.
   Veiligheid kun je niet afdwingen met regels. Het werkt pas als iedereen begrijpt waarom het belangrijk is en dat het iets gezamenlijks is. Alleen dan blijft het werken.

Het resultaat: grip, overzicht en vooruitgang

Na een jaar met Ivy was er duidelijk vooruitgang. De belangrijkste processen zijn vastgelegd, verantwoordelijkheden zijn helder en de gesprekken met de inspectiedienst verlopen constructiever. 

De basis is gelegd; maar veiligheid is geen eindpunt. Met de Plan-Do-Check-Act-cyclus blijft het bedrijf regelmatig toetsen en bijsturen. Zo blijft verbetering onderdeel van het dagelijkse werk.

En jij?

Een 'zorgbedrijf' worden is een extreem scenario, maar het recente Seveso-jaarverslag laat zien dat de druk op aantoonbaarheid en verouderde installaties alleen maar toeneemt.

Staat jouw data als een huis? We komen graag langs voor een (audit-vrije) kop koffie.